غذاساز چیست؟
ساده ترین تعریف می‌تواند اینگونه باشد: غذاساز ابزاری است که برای انجام سریع و راحت کارهای تکراری آشپزخانه طراحی شده است. خرد کردن، آسیاب کردن، ورقه کردن، ریز‌ریز کردن، پوره کردن و رشته‌رشته کردن کارهای تکراری و طاقت‌فرسایی هستند که با استفاده از این ابزار بسیار ساده‌تر انجام می‌شوند. مخصوصا وقتی که میهمان دارید و قرار است این کارها را در حجم زیاد انجام دهید، غذاساز می‌تواند یک ناجی بی‌همتا باشد!
به گزارش دوشیزه به نقل از فوت و فن؛ درست است که در بازار مدلهای مکانیکی ساده‌ای هم وجود دارند که برخی از این کارها را مقداری ساده‌تر انجام می‌دهند، اما اغلب می‌دانیم که یک ابزار الکتریکی که دارای تیغه‌های قابل تعویض است، می‌تواند بسیار بیش از تصور کاربردی و جذاب باشد. به خصوص نسبت به مدلهای پلاستیکی دستی که اصلا قابل مقایسه نیست.
غذاساز یکی از وسایل کوچک آشپزخانه است که شما اغلب از آن استفاده می‌کنید. این بدان معنا است که فارغ از اندازه و قیمت این ابزار، باید غذاسازی بگیرید که قادر باشد بدون سر و صدای زیاد از پس کارهای محوله بر بیاید و آنقدر سخت‌جان باشد که سالها در کنار شما روی میز آشپزخانه دوام بیاورد.
تاریخچه کوتاهی از غذاساز
در تاریخچه وسایل و تجهیزات آشپزخانه، غذاسازها بسیار جدید به نظر می‌رسند. این ابزار از دهه ۱۹۶۰ راه خود را به آشپزخانه‌های صنعتی و حرفه‌ای باز کرد. این ماشینهای زحمت‌کش اولین بار توسط Robot Coupe و ویژه استفاده در رستورانها و آشپزخانه‌های صنعتی وارد بازار شدند و البته این شرکت هنوز هم مشغول تولید غذاساز است. روبوکو از سال ۱۹۷۲ هم این محصول را راهی خانه‌های انگلستان کرد. مردم امریکای شمالی هم از سال ۱۹۷۳ توانستند از این ابزار بهره ببرند.
چرا باید یک غذاساز بخریم؟
دلیل اصلی اینکه شما سراغ غذاساز می روید، این است که آماده‌سازی غذا را سریعتر و آسانتر می‌سازد. این ابزار کارهای ملالت‌آور و خسته‌کننده آسیاب‌کردن، خرد کردن، ورقه کردن رشته کردن و حتی مخلوط کردن و پوره کردن را به اعمالی معمولی، سریع و حتی بی‌سروصداتر از حالت دستی بدل می‌سازد. و اینگونه در زمان و زحمت شما صرفه جویی فراوانی صورت می‌گیرد. این موضوع باعث شده که غذاساز سریعا به یکی از محبوب‌ترین لوازم آشپزخانه در خانه‌ها و رستورانها تبدیل شود. اکنون دیگر آماده سازی غذاهای سالم و خوشمزه به امری ساده تبدیل شده است.
شاید بهترین توصیف برای غذاساز، ابزاری چندکاره باشد. این وسیله می‌تواند به راحتی وظایف چندین ابزار آشپزخانه را به صورت همزمان بر عهده بگیرد:
* مخلوط کردن ترکیبات معمول غذایی
* خرد کردن مواد غذایی خشک با استفاده از قابلیت پالس یا ضربه‌ای
* پوره کردن کامل میوه‌ها و سبزیجات. تهیه سسها، دیپ‌ها و برخی سوپها
* چرخ کردن و کوبیدن گوشت و مغزی‌جات
* شکل دادن به آمولسیونها برای تهیه سسهایی چون مایونز یا سس سالاد
* تهیه سریع و کارآمد خمیر برای شیرینی و نان
* خرد کردن و پوره کردن کامل برای تهیه غذای کودک
* رشته کردن و ورقه کردن ترکیبات غذا یا سالاد
* رنده کردن پنیر
* آسیاب و آرد کردن غلات
* تبدیل دانه‌های نمک و شکر به پودر نمک و شکر
مواد غذایی که معمولا در غذاساز ریخته می‌شوند
بهترین نکته درباره غذاساز این است که آنها قادرند تقریبا هر ماده غذایی را برند. برخی از این موادغذایی که معمولا با غذاساز آماده می‌شوند، عبارتند از:
- خرد کردن، ورقه کردن و برش نگینی تمامی میوه‌ها و سبزیجات از قبیل کدو، بادمجان، هویجها، سیبها، خیارها و... در اندازه‌های یکسان برای استفاده در سالاد یا دیگر دستورات غذایی
- خرد یا پودر کردن غلات
- خرد کردن نان و تولید کرامپ
- لوبیا و نخود فرنگی و مانند آن
- پنیر
- سسها و سالساها از قبیل گوجه فرنگی، پستو، ترشی‌جات، پوره‌ها و ...
- گیاهان و ادویه از قبیل پیازها، سیر و زنجبیل
- مخلوطهای مایع و دیپ‌ها از قبیل مایونز و...
- مغزها، موسها
- سوپها
- قیمه کردن گوشت
استفاده از غذاساز برای تهیه خمیر
اغلب غذاسازهای امروزی به تیغه خمیرکن هم مجهز هستند و می‌توانند برای تهیه خمیر نان و شیرینی و پاستا و مانند آن مورد استفاده قرار گیرند. البته ظرفیت مدلهای مختلف با یکدیگر فرق می‌کند و به بودجه شما بستگی دارد. بزرگترین غذاسازهای امروزی می توانند تا یک کیلوگرم خمیر را در هر مرحله کار تهیه کنند. البته مدلهای ارزانتر ظرفیت نسبتا کمتری دارند. این ابزار کار تهیه خمیر کیک، پای، شیرینی، پاستا و حتی نان را بسیار ساده و سریع امکان پذیر می‌سازد. البته به خاطر داشته باشید برای نتیجه بهتر همیشه از یک سوم ظرفیت خمیرکن دستگاه‌تان استفاده کنید.
آیا واقعا من به یک دستگاه غذاساز نیاز دارم؟
خب، خرید هر وسیله جدیدی نیاز به برنامه ریزی برای تامین بودجه در خانواده دارد و حتی یک غذاساز ارزان قیمت با کیفیت خوب هم می‌تواند باعث اندکی مشکل در هزینه‌های خانواده شود. لذا قبل از خرید، این سوالات را از خودتان بپرسید:
- آیا شما برای آشپزی همیشه نیاز به خرد‌کردن، ورقه کردن، کوبیدن یا نگینی کردن دارید؟
- آیا در خانه سس و دیپ‌های زیادی تولید می‌کنید؟
- آیا غذاساز حداقل ماهی یک بار برای تان کاربرد دارد؟
- آیا فضای کافی در گوشه اتاق یا آشپزخانه‌تان برای جا دادن وسیله جدیدی دارید؟
- آیا ماشین ظرفشویی دارید؟ ( غذاساز از قطعات زیادی تشکیل شده که نیاز به تمیز کردن دارند. و البته تمامی مدلهای امروزی قابل شستشو در ماشین ظرفشویی هستند. تمیز کردن تیغه های تیز و قطعات دندانه دار در ماشین ظرفشویی بسیار امنتر است.
اگر حداقل به سه مورد از ۵ سوال بالا جواب مثبت داده‌اید، شما احتمالا به یک دستگاه غذاساز نیاز دارید. و با توجه به حداقل نیازهای خانه‌تان شاید این ابزار یک ضرورت باشد.
خب، نمی‌توانم از خردکن/مخلوطکن قدیمی به جای غذاساز استفاده کنم؟
جواب کوتاه این است: خیر!
بلندرها (مخلوطکن/خردکن) شکلی مخروطی دارند و نیاز است که حتما بخشی از مواد غذایی داخل آن مایع باشند تا بتوانند به اطراف حرکت کرده و خرد یا له شوند. غذاساز در قسمت پایین پهن و مسطح است و خمیدگی‌های فراوان تیغه‌ها باعث می‌شود که دیگر نیازی به بخش مایع برای خرد کردن موادغذایی نباشد. شاید حتی استفاده از موادغذایی مایع در غذاساز شما را با نتایج ناامیدکننده‌ای روبرو کند. اگر شما از قبل یک دستگاه مخلوط کن یا گوشت‌کوب برقی دارید و حداقل به سه سوال بخش قبلی جواب مثبت داده‌اید، بسیار بهتر است که به فکر خرید یک غذاساز باشید.
حالا چطور یک غذاساز خوب انتخاب کنم؟
در انتخاب یک غذاساز باید موارد زیادی از قبیل بدنه، اندازه ظرفها، تیغه‌ها، کارکردها، گارانتی و... را مد نظر داشت. برای اینکه بتوانید انتخاب مناسبی و با توجه به بودجه تان داشته باشید، تک تک موارد مهم در خرید یک غذاساز را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
ظرفیت محفظه غذاسازها معمولا از یک تا ۳.۵ لیتر متغییر است. البته در این میان خرد کن یا غذاسازهایی هم با محفظه حدود نیم لیتر هم در بازار یافت می‌شود. البته این میزان درباره موادغذایی ماده اندکی فرق می‌کند.
اگر شما معمولا برای جمعیت زیادی غذا درست می‌کنید یا اینکه همیشه چندین دستور غذایی را با هم آماده می‌کنید، شاید بهتر باشد به دنبال غذاسازهایی با محفظه های ۲ لیتری یا بیشتر باشید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که با افزایش ظرفیت غذاساز قیمت آن هم بیشتر می‌شود و باید مواظب بودجه‌تان هم باشید. همچنین هرچه ظرفیت بالاتری انتخاب کنید، باید فضای بیشتری را روی میز آشپزخانه برای آن خالی کنید. معمولا مدلهایی با ظرفیت ۱.۵ تا ۲ لیتر برای اغلب کاربردهای خانگی مناسب و کافی هستند.
بسیاری از این ظروفها (چه مخلوط کن یا آبمیوه گیر و آسیاب) معمولا از پلاستیک پلیمری نشکن تهیه شده اند. این جنس علاوه بر دوام بالا، به راحتی تمیز می‌شود و در ماشین ظرفشویی هم قابل استفاده است. البته عیب این ظروف آن است که در طی زمان خش برداشته و کم کم کدر می‌شوند. اما اگر محصولی با پشتیبانی قطعات مناسب انتخاب کنید، می‌توانید ظرف جایگزین را با قیمت مناسب تهیه نمایید.
برای اینکه راحت‌تر بتوانید درباره حجم غذاسازتان تصمیم بگیرید، به این چند نکته دقت نمایید:
- ظرفیت اعلام شده روی غذاسازها معمولا برای ترکیبات خشک است.
- هنگام استفاده از مواد مایع همیشه نصف ظرفیت اسمی دستگاه را پر کنید تا از سرریز مایعات و اسیب به دستگاه جلوگیری شود.
- غذاسازهای کوچک با گنجایش کمتر از یک لیتر معمولا برای کارهای دم دستی کوچک مناسبند. مانند ورقه کردن یک پیاز یا له کردن یک سیر.
- بهترین انتخاب معمولا یک غذاساز ۲ لیتری با دهانه تغذیه گشاد است. اینگونه اغلب غذاهای کم حجم یا حجیم را به راحتی آماده می‌کنید و هنگام حضور مهمان هم غافلگیر نمی‌شوید.
- مدلهای ۱.۳ تا ۲ لیتری برای خانواده‌های کوچکتر از ۴ نفر انتخاب مقتصدانه‌ای خواهند بود. اینگونه بدون تصرف جای زیاد روی کابینت آشپزخانه، ظرفیت کافی برای تامین غذای خانواده را در اختیار دارید.
درپوش ظروف
ساده باید گفت که بهترین درپوش آن است که به محکمی روی درب ظرف جفت و جور شود. خوشبختاته تعداد کمی از غذاسازهای بازار مشکل درپوش دارند. مگر اینکه دچار ایراد ساخت در کارخانه باشند. دقت کنید که هنگام خرید قطعات را یک دور سوار کنید تا از چفت و بست آنها مطمئن شوید. برخی دیگر از درپوشها دارای بخش اضافه‌ای در اطراف دهانه تغذیه هستند که همانند یک سینی تغذیه عمل می کند. اگرچه اینگونه کار با حجم بالای مواد غذایی آسان می‌شود، اما باید دقت کنید این مدلها گرانتر هستند و البته تمیز کردن آنها هم سخت‌تر خواهد بود. بهتر است برای استفاده در خانه چندان دنبال این ابزار پردردسر نباشیم.
اندازه دهانه تغذیه ظرف هم مهم است
برخی غذاسازها دهانه ورودی موادغذایی بزرگتر از حد معمولی دارند. این موضوع به شما کمک می‌کند تا کارهای‌تان را سریعتر پیش ببرید و از سویی هم قطعات بزرگتری از میوه و سبزیجات را درون آن بریزید.
پرداخت هزینه بیشتر برای توان خمیرگیری و عملکرد ساکت
معمولا مدلهای ارزانتر هنگام کار دادوهوار راه می‌اندازند و شروع به دویدن روی کابینت آشپزخانه می‌کنند. این درحالی است که مدلهای گرانتر بسیار مودب و متین هستند!
سرعت
غذاسازها معمولا دو تنظیم دارند. خاموش و روشن سرعت ثابت و کارکرد به صورت پالس. گزینه پالس به شما اجازه می‌دهد به صورت ممتد، اما با کنترل دقیقتری کارتان را انجام دهید. همچنین در کارهای قدرتی مانند خرد کردن جامدات یا خمیر کردن هم بسیار بهتر عمل می‌کنند. اگرچه برخی مدلها حتی تا ۱۰ یا ۱۵ سرعت هم قابل تنظیم هستند، اما درواقع همین دو حالت روشن-خاموش و پالس تمام چیزی است که شما نیاز دارید.
لوازم چندکاره
دیسک‌های ریز کردن و ورقه کردن به استاندارد تمام غذاسازها تبدیل شده‌اند. البته در اغلب مدلهای گرانتر از ۳۰۰ هزار تومان می‌توانید تجهیزات لازم برای رنده کردن، آسیاب کردن، آبمیوه‌گیری، اب مرکبات گیری، خمیر کردن و مانند ان را ببینید که به صورت ظروف یا تیغه های جداگانه‌ای عرضه می‌شوند که روی پایه اصلی دستگاه نصب می‌گردد.
تیغه‌ها
دلیل اصلی کارایی و همه‌فن حریف بودن غذاسازها تعداد زیاد تیغه‌های قابل تعویضی است که می‌توانید در آنها استفاده کنید. تیغه کلاسیک و معمولی که همه غذاسازها دارند، برای خرد کردن و ریزکردن به کار می‌رود. تیغه کوچکتر ویژه نان به شما اجازه می‌دهند در زمان بسیار اندک خمیر مورد نظرتان را آماده کنید. صفحه‌های ورقه کن و رنده هم در سایزهای مختلف به همراه غذاساز عرضه می شوند که شما را قادر می‌سازد موادغذایی را در قطعات و بافتهای مختلف خرد و آماده کنید. تیغه‌های همزن هم به بخشی عمومی در غذاسازها تبدیل شده اند. البته به خوبی همزن‌های اختصاصی نباید از آنها انتظار کار داشت، اما در بیشتر موارد نیاز شما را برطرف خواهند ساخت.
کنترل لمسی
امروزه دیگر روی هر وسیله برقی خانگی، از یخچال تا تلویزیون و پنکه ممکن است صفحه کنترل لمسی با قابلیتهای گوناگون را بیابید. در غذاسازها هم برخی شرکتها به کلیدهای لمسی روی آورده اند که باعث می‌شود بدنه دستگاه و سطح کلیدها بسیار راحت‌تر تمیز شود.
ظرف مدرج برای حداکثر میزان مایعات
روی ظرف همزن و حتی مخلوط کن اغلب غذاسازها خطوط مدرجی با ذکر اندازه و یا حداقل یک خط برای حداقل و حداکثر گنجایش درج می‌شود. اینگونه دیگر به علت اضافه کردن میزان زیاد مایعات با سرریز و کثیفی و گاها خرابی دستگاه روبرو نمی‌شوید.
محفظه ویژه قطعات
اینکه غذاساز شما حاوی یک محفظه درون خود یا به صورت جداگانه برای قرار دادن ملحقات دستگاه باشد، می‌تواند به مرتب بودن آشپزخانه و البته جلوگیری از گم شدن قطعات کمک بزرگی کند.
گارانتی معتبر
و در آخر موضوعی که درباره تمام ابزارها و لوازم منزل تان صدق می‌کند و حتی در تمام زندگی باید رعایت کنید، این است که محصولی با گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب و کافی را انتخاب نمایید. حتی اگر به دنبال مدل گرانقیمتی هستید که کارایی طولانی و مطمئنی دارد، باز هم برای اندکی ارزانتر خریدن، گارانتی را فدا نکنید. همچنین مدلی را انتخاب کنید که به طور وسیع در بازار توزیع شده و از نظر دفاتر خدماتی پوشش کشوری خوبی را داشته باشد. معمولا قطعات و لوازم یدکی این گونه محصولات بسیار بیشتر است و راحت‌تر خدمات دریافت می‌کنید. در عین حال که خدمات دهندگان هم در زمینه تعمیر این ابزارها دقیقتر و ماهرتر هستند.
برندها
چنان تنوع برند غذاساز در بازار زیاد است که با توجه به تمام مطالب گفته شده باز هم تصمیم گیری سخت است. به خصوص اینکه برندهای متفرقه و گاها بی‌کیفیت چینی هم در بازار زیاد هستند و فروشندگان هم بیش از صلاح مشتری برخی اوقات فروش کالای موجودشان را در اولویت فرار می‌دهند. اگر چه انتخاب برند کاری سخت است و بستگی کامل به بودجه، عملکردهای مورد نظر شما و البته علاقه‌تان به رنگ ظاهری یا نام برند خاصی است. اما بد نیست برای آشنایی بیشتر با وضعیت و قیمتهای فعلی بازار ایران نگاهی به برخی مدلهای غذاساز داشته باشیم.
بوش
Black & Decker
فیلیپس
کنوود
فلر
تفال
پاناسونیک
پارس خزر
سایا
دلونگی
مولینکس
براون